Wirtualny spacer Wieliczka
Nie ma chyba tak unikalnego miejsca na świecie, jak Kopalnia Soli w Wieliczce, co potwierdziło już jakiś czas temu UNESCO, wpisując ten unikalny obiekt na swoją listę Światowego Dziedzictwa. Warto odwiedzić Wieliczkę razem z wirtualnym spacerem 3D.
Po raz pierwszy informacja o Wieliczce pochodzi z początku XII wieku. Pojawiła się w dokumencie na temat przychodów klasztoru benedyktynów w Tyńcu. W dokumencie zapisano nazwę osady Magnum Sal („Wielka Sól”). Z czasem nazwa wywodząca się od słowa „wielka” zmieniła się na „Wieliczka”.
Lokacji miasta dokonał władca Przemysł II w roku 1290 na prawie frankońskim.
Sól warzono na tych terenach już w 3500–2500 lat p.n.e. W XIII w. zbudowano tutaj zamek – siedzibę żup krakowskich. Sól była kiedyś droższa niż złoto. Zyski osiągał książę, gdyż od zysków ze sprzedaży soli odprowadzano podatki, z których utrzymywano:
klasztory i kościoły,
zamek na Wawelu,
profesorów Akademii Krakowskiej.
Z czym kojarzy się Wieliczka?
Kopalnia soli
Zamek Żupny
Tężnia Solankowa
- Klasztor Franciszkanów
Dynamiczny rozwój Wieliczki
Wieliczka miała zatem ogromny wpływ rozwój Krakowa oraz regionu. Intensywny rozwój Wieliczki nastąpił za panowania Kazimierza Wielkiego, który w połowie XIV w. rozbudował Zamek Żupny oraz ustanowił Sąd Sześciu Miast, w skład którego oprócz Krakowa, Sącza, Bochni, Olkusza i Kazimierza weszła również Wieliczka.
W XV wieku w Wieliczce i okolicach nastąpił dynamiczny rozwój rzemiosła. Handlarzy solą nazywano wówczas prasołami. Oprócz tego wśród rzemieślników wymienić można:
bednarzy, oraz kołodziejów,
powroźników,
ale także tak znanych zawodów, jak: szewcy, tkacze.
W tym czasie rozwijało się także złotnictwo w rejonie Krakowa i Wieliczki. Powstawały pierwsze Cechy czyli zrzeszenia poszczególnych rodzajów rzemiosła.
Tymczasem bardzo dynamicznie Wieliczka rozwijała się w wieku XVI, co zostało przerwane z powodu najazdu Szwedów w roku 1657. Miasto było kilkakrotnie palone, w tym podczas wojny północnej w 1704 roku. Problemem były także epidemie.
Podczas I rozbioru Polski, Wieliczka i kopalnie przeszły pod zabór austriacki w roku 1772 roku. Następnie w roku 1857 wybudowano połączenie kolejowe a także otwarto pierwszą szkołę górniczą w Galicji – obecnie Uczelnia AGH. Po I wojnie światowej Wieliczka była bardzo zniszczona i wymagała odbudowy.
Podczas II wojny światowej w kopalni powstał obóz pracy, gdzie miały być produkowane silniki do samolotów.
Kopalnia Wieliczka
Po wojnie Kopalnia została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO w dniu 8 września 1978 roku. Warto zwiedzić Kopalnię Soli spacerując wirtualnym spacerem 3D. Turyści podczas zwiedzania zjeżdżają maksymalnie na głębokość 135 metrów.
Na kopalni pracowały także konie, co można zobaczyć podczas zwiedzania. Szczególną atrakcją kopalni jest sanatorium alergologiczne „Kinga”. Kopalnia działa już ponad 700 lat.
Początkowo sól w rejonie Wieliczki uzyskiwano poprzez odparowanie występującej na powierzchni ziemi solanki (warzenie soli). Najstarsze ślady warzenia pochodzą z okresu ok. 3,5 tys. lat p.n.e. Kiedy solanki zaczęło brakować, zaczęto pogłębiać szyby i tak powstała kopalnia – około XIII wieku.
Kopalnia przez wiele wieków wydobywała sól na dziewięciu poziomach do głębokości około 300 metrów. Kopalnia posiadała 26 szybów i ponad 2000 komór, a także ponad 300 km korytarzy. Kopalnia była otwarta do zwiedzania od końca XVIII wieku. Trasa turystyczna obejmuje ponad 2,5 km długości i obejmuje ponad 20 komór.
Kaplica solna Św. Kingi
Szczególnym obiektem pod ziemią w Kopalni w Wieliczce jest Kaplica solna. W sumie w kopalni wybudowano ok. 40 kaplic. Najbardziej nowoczesna jest stosunkowo niedawno otwarta multimedialna kaplica pod wezwaniem św. Jana Pawła II. Zwiedzając kopalnię, w różnych miejscach można znaleźć prezentacje scen z życia i pracy górników. Oprócz tego oglądać można komory, w których znajdują się podziemne jeziora solne. W Kaplicy św. Kingi znajdują się relikwie krwi św. Jana Pawła II oraz Podziemna Droga Krzyżowa.
Dodatkowe atrakcje turystyczne Kopalni
Sanatorium w Wieliczce
W Sanatorium w Kopalni Soli „Wieliczka” leczyć można:
przewlekłą obturacyjną chorobę płuc,
nawracające choroby nosa, gardła i krtani,
przewlekłe zapalenia oskrzeli i płuc,
astmę,
alergie.
Sanatorium w Kopalni Soli w Wieliczce posiada rozwinięty na powierzchni ośrodek diagnostyczny, a pod ziemią można korzystać z tężni. Powietrze pod ziemią ma działanie zdrowotne dzięki zawartości:
chlorku sodu,
potasu, magnezu i wapnia w powietrzu.
Kraina Solilandii oraz Koncerty
Kopalnia oferuje atrakcje dla dzieci, tzw. „kraina Solilandii’.
W Kaplicy św. Kingi dzięki akustyce odbywają się koncerty.
Inne zabytki Wieliczki
W Wieliczce można zwiedzić także:
kościół i klasztor oo. Franciszkanów (tzw. Reformatów) z I połowy XVII wieku, który jest Sanktuarium Matki Boskiej Łaskawej Księżnej Wieliczki,
modrzewiowy kościółek św. Sebastiana z XVI w. z malowidłami Włodzimierza Tetmajera i witrażami Stanisława Matejki.
Na Rynku Górnym można podziwiać malowidło „Solny świat” Ryszarda Paprockiego, będące obecnie największym malowidłem 3D w Polsce.
