Wirtualny spacer jako wirtualna galeria strojów ludowych
Witajcie w kolejnej inicjatywie, która łączy tradycję i nowoczesność: wirtualna galeria strojów ludowych. Za sprawą interaktywnego formatu 360° postanowiliśmy przybliżyć szerokiemu gronu odbiorców bogactwo ubiorów góralskich – damskich i męskich, zimowych i odświętnych. To wyjątkowa okazja, by – jak mówi sam współtwórca projektu Piotr Maślanka – „wejść w buty górala” i odkryć, co kryje się w szczegółach regionalnych strojów. Wszystko to bez konieczności opuszczania własnego domu, a przy tym z zachowaniem całego kolorytu i ludowej energii, tak ważnej dla lokalnej społeczności.
Między manekinem a człowiekiem – wybór żywych modeli
Podczas planowania wirtualnego spaceru zastanawialiśmy się, czy nie skorzystać z manekinów, co zwykle ułatwia fotografowanie w technologii 360°. Wymaga to zachowania absolutnego bezruchu przez dwie, trzy minuty, co dla ludzi często bywa trudne. Ostatecznie jednak zdecydowaliśmy się na udział prawdziwych członków zespołu „Dolina Popradu” z Piwnicznej-Zdroju. Jak podkreśla Piotr Maślanka, regionalista i współtwórca projektu:
„Góralskość objawia się także w ludziach, w rysach twarzy, dlatego nie mogliśmy tego pominąć.”
Wynik? Wirtualna wycieczka, w której stroje i ich nosiciele stają się jednym – żywą, autentyczną prezentacją kultury góralskiej w najpełniejszym wymiarze.
Skansen Sądecki Park Etnograficzny – tło dla panoram 360°
Za podstawową scenografię projektu posłużył Sądecki Park Etnograficzny w Nowym Sączu, malowniczy skansen, w którym tradycyjne zabudowania i otoczenie dają unikatową możliwość cofnięcia się w czasie. Tam właśnie wykonaliśmy:
- Panoramy sferyczne 360° – pozwalające widzowi spacerować między dwiema regionalnymi chatami oraz wokół nich.
- Fotografie klasyczne – uchwyciliśmy 27 członków zespołu w różnych wariantach strojów ludowych.
- Krótkie wideo – prezentujące żywe oblicza góralskiej kultury, zarówno w ruchu, jak i w tradycyjnych gestach.
Efekt? Wirtualny spacer prowadzi przez podwórze, do wnętrz starych izb i ukazuje, jak poszczególne osoby w strojach ludowych „ożywiają” przestrzeń. Taka sceneria umożliwia lepsze zrozumienie, jak w rzeczywistości wyglądała dawna wieś i jak istotne były stroje w codziennym życiu górali.
Modele 3D z zastosowaniem technologii Gaussian Splatting (3DGS)
Jedną z najbardziej innowacyjnych części projektu stanowi skanowanie 3D każdego wariantu stroju i stworzenie z niego w pełni interaktywnego modelu. Zastosowaliśmy tutaj Gaussian Splatting 3D (3DGS), najnowszą technologię umożliwiającą wierne odwzorowanie zarówno sylwetki człowieka, jak i faktury ubrań:
- Obrót i przybliżanie – widz może swobodnie obracać model postaci w stroju, aby zobaczyć szczegóły haftów, wzorów, guzików czy kroju.
- Zoom na detale – dzięki wysokiej rozdzielczości skanów nawet najmniejsze elementy – np. zdobienia na kapeluszu czy wyszywanki na spódnicy – pozostają doskonale widoczne.
- Realistyczne materiały – zaawansowane algorytmy pozwalają odtworzyć zróżnicowane faktury (wełny, płótna, skóry) i zbliżyć się do autentycznych warunków postrzegania strojów.
Ta nowatorska forma prezentacji sprawia, że wirtualna galeria strojów ludowych nie jest jedynie zbiorem zdjęć, ale prawdziwym interaktywnym przeżyciem – i to o dowolnej porze, z każdego zakątka świata.
Spacer pomiędzy dwiema regionalnymi chatami – interaktywna podróż
Po uruchomieniu wirtualnej wycieczki widz przenosi się do urokliwego otoczenia skansenu. Może on dowolnie:
- Przechodzić pomiędzy zabudowaniami, oglądając z zewnątrz drewniane chałupy i zaglądając w podwórka.
- Wchodzić do wnętrz izb, gdzie spotyka się z członkami zespołu „Dolina Popradu” ubranymi w różnorodne stroje ludowe (damskie i męskie, zimowe oraz odświętne).
- Odkrywać poszczególne elementy strojów, klikając w interaktywne ikonki, co otwiera panel z obszernym opisem (również w wersji audio – czytanym przez nowoczesny syntezator mowy).
W ten sposób każdy element ubioru, od kierpców po parzenice, zyskuje fachowe objaśnienie dotyczące zarówno historii, jak i symboliki.
Interaktywne ikonki i lektor – poznaj sekrety góralskiego stroju
Aby wiedza o strojach była łatwo dostępna i przyswajalna, zastosowaliśmy w tym projekcie interaktywny system ikonek. Po kliknięciu w konkretny punkt na fotografii czy modelu 3D, otwiera się okno z opisem. Jednocześnie, każdy opis jest automatycznie odtwarzany przez nowoczesny syntezator mowy:
- Wygoda dla każdego – osoby niedowidzące lub z trudnościami w czytaniu mogą wysłuchać tekstu, nie tracąc nic z merytorycznej strony projektu.
- Szybkie przyswajanie informacji – od razu wiadomo, jaki jest charakter danego elementu stroju, z jakich materiałów został wykonany i jakie ma znaczenie kulturowe.
- Uniwersalny dostęp – obsługa syntezatora działa bez względu na rodzaj urządzenia, z którego korzysta widz.
Regionalna muzyka w tle – klimat góralskiej wsi
Aby przenieść odbiorców w prawdziwie góralski klimat, wirtualnemu spacerowi towarzyszy muzyka wykonywana przez członków zespołu „Dolina Popradu”. Każdy utwór powstał z użyciem tradycyjnych instrumentów, charakterystycznych dla tego regionu. Dzięki temu:
- Podkreślamy wielowymiarowy charakter kultury – nie tylko ubiór, ale i muzyka, śpiew, tańce.
- Pozwalamy widzowi wejść głębiej w realia codziennego życia dawnych górali.
- Tworzymy niepowtarzalną atmosferę, której dopełnieniem jest możliwość jednoczesnego oglądania strojów w formie interaktywnych modeli 3D czy wideo 360°.
Wyzwania techniczne – oświetlenie wnętrz i postprodukcja
Realizacja zdjęć 360° w skansenowych izbach okazała się prawdziwym sprawdzianem dla naszego zespołu. Drewniane wnętrza, często ciemne, wymagały dodatkowego doświetlenia, aby:
- Wydobyć szczegóły wykończenia strojów, nawet w słabym świetle.
- Zachować naturalny klimat izby, bez prześwietleń i sztucznych kontrastów.
- Uniknąć widoczności lamp i urządzeń oświetleniowych w kadrze, co wymagało przemyślanej aranżacji i wielu prób ustawienia światła.
Ponadto każda panorama 360° musiała zostać poddana wielogodzinnej postprodukcji, by łączenia kadrów były niewidoczne, a kolory i oświetlenie pozostały spójne. Żmudne retuszowanie, korekcja barw i balans bieli – wszystko to miało na celu zagwarantować widzom maksymalne odczucie wysokiej klasy projektu. Dzięki tym staraniom udało się osiągnąć efekt „wow”, z którego jesteśmy dumni.
Dostępność globalna i nieograniczony czas zwiedzania
Dzięki internetowej formie publikacji, wirtualna wycieczka po galerii strojów ludowych jest:
- Dostępna z każdego miejsca na świecie – wystarczy łącze internetowe.
- Bezterminowa – można odwiedzić ją o dowolnej porze, niezależnie od dnia tygodnia czy świąt.
- Uniwersalna – działa na komputerach, laptopach, tabletach i smartfonach, a także w środowisku wirtualnej rzeczywistości (VR).
Taka formuła sprawia, że projekt może służyć jako materiał dydaktyczny w szkołach i instytucjach kultury, a także jako element promocji regionu w kraju i poza jego granicami. Bez wątpienia przyczyni się to do szerzenia wiedzy o góralskich zwyczajach i zachęci do odwiedzenia Piwnicznej-Zdroju i okolic w realnym świecie.
Wsparcie Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Piwnicznej-Zdroju
Nad merytoryczną stroną całego przedsięwzięcia czuwali specjaliści z Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Piwnicznej-Zdroju. To dzięki ich wiedzy, wskazówkom i autentycznej pasji nasz projekt zyskał bogatą warstwę kulturową i historyczną. Serdecznie dziękujemy za pełne zaangażowanie i świetną współpracę, wierząc, że razem wyznaczyliśmy nowe standardy w promocji dziedzictwa regionalnego.
Podsumowanie – tradycja, która łączy się z nowoczesnością
Stworzenie wirtualnego spaceru jako wirtualnej galerii strojów ludowych pokazuje, jak efektownie można wykorzystać najnowsze rozwiązania technologiczne do kultywowania tradycji. Dzięki panoramom 360°, modelom 3D w technologii Gaussian Splatting, interaktywnym opisom czy syntezatorowi mowy, dziedzictwo góralskie staje się dostępne szerszej publiczności niż kiedykolwiek wcześniej.
Odbiorcy z całego świata mogą dziś:
- Podziwiać detale góralskich ubiorów, sięgające korzeniami w przeszłość.
- Słuchać autentycznej muzyki regionalnej, nagranej w plenerach Sądeckiego Parku Etnograficznego.
- Odkrywać historię, obyczaje i symbolikę związaną z każdym elementem stroju.
Dzięki tej inicjatywie, jak mówi Piotr Maślanka, każdy może choć na chwilę „wejść w buty górala”, doświadczając autentycznej magii kultury ludowej. Mamy nadzieję, że projekt ten posłuży edukacji, inspiracji oraz pielęgnowaniu tożsamości regionalnej, stając się wzorem innowacyjnej promocji lokalnego dziedzictwa w przestrzeni cyfrowej. Serdecznie zapraszamy do wirtualnej wycieczki – niech góralski duch i piękno tradycji będą dla Was źródłem prawdziwej radości i zachwytu.
